কিছুদিন আগতে কৰ্মক্ষেত্ৰৰ ওচৰতে অনুষ্ঠিত হোৱা শিক্ষাবিষয়ক আলোচনা-চক্ৰ এখনলৈ বিদ্যালয়ৰ তৰফৰ পৰা আকস্মিকভাৱে যাবলগীয়া হৈছিল ৷ বিভিন্ন বিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰে সভাখন ভৰি আছিল ৷ কিন্তু উপস্থিত বেছিভাগেই হয়তো সভাখনৰ বিষয়বস্তু অথবা উদ্দেশ্যৰ বিষয়ে জ্ঞাত নাছিল ৷ সেয়েহে বক্তাৰ সুন্দৰ ভাষণেও তেওঁলোকক আকৰ্ষণ কৰিব পৰা নাছিল ৷ আমি গৈ পাওঁতে এগৰাকী বক্তাই তথ্যসহকাৰে ভাৰতৰ বৰ্তমান শিক্ষা ব্যৱস্থাৰ বিষয়ে ৰসালভাৱে কৈ আছিল ৷ তেওঁৰ ভাষণ সম্পূৰ্ণকৈ শুনাৰ সুযোগ নাপালো ৷ কিন্তু যিখিনি শুনিলো,সেইখিনিয়ে মন চুই গ'ল ৷ তেওঁ কৈছিল -"চৰকাৰী বিদ্যালয়ৰ প্ৰধান শিক্ষকসকলে কয়, "চাৰ,শিক্ষক হ'বলৈ আহি ৰান্ধনিহে হ'লো ৷ চাউল-দাইলৰ হিচাপ কৰি থাকোতেই যায় ৷"
অসমৰ প্ৰতাপশালী মন্ত্ৰী এগৰাকীয়ে এবাৰ কেইখনমান বিদ্যালয়ৰ প্ৰধান শিক্ষকসকলক মাতি নি ৰাজহুৱাভাৱে অপমান কৰাৰ দৃশ্য টেলিভিছন চেনেলৰ জৰিয়তে প্ৰচাৰিত হৈছিল ৷ কাৰণ আছিল সেই বিদ্যালয় কেইখনৰ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাৰ ফলাফল ৷ হয়, শিক্ষা ব্যৱস্থা লাগিলে যেনেকুৱাই নহওঁক, শিক্ষকৰ ওপৰত দোষ জাপি দিয়াটো অতি সহজ ৷ কিন্তু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সামগ্ৰিক উন্নয়ন কেৱল শিক্ষকসকলৰ পাঠদানৰ ওপৰতহে নিৰ্ভৰশীল নে ?
চৰকাৰীয়েই হওঁক বা বেচৰকাৰীয়েই হওঁক,এখন বিদ্যালয়ত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী থাকে ৷ তেওঁলোক ভিন্ন ভাষাভাষী,তেওঁলোক ভিন্-ভিন্ সামাজিক পৰিৱেশৰ পৰা অহা,তেওঁলোকৰ বুদ্ধিমত্তাও ভিন্-ভিন্ ৷ সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকে ৩০ বা ৪০ মিনিটৰ ক্লাছ এটাত ক্ষন্তেকতে পাৰদৰ্শী কৰি তোলা সম্ভৱ নে ? শিক্ষকে যিমানেই চেষ্টা নকৰক কিয়, কেতিয়াও এটা শ্ৰেণীৰ সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকে সমানে পাৰ্গত কৰি তুলিব নোৱাৰে ৷ নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা কওঁ,Internship ৰ কালছোৱাত কিছুমান এনে ছাত্ৰ-ছাত্ৰী লগ পাইছিলো,যিসকলে অষ্টম-নৱম শ্ৰেণীত পঢ়িও ২০ ৰ পৰা ১লৈ ওলোটাকৈ গণনা কৰিব নোৱাৰে ৷ শিক্ষকে কি কৰিব ? প্ৰচলিত শিক্ষা ব্যৱস্থামতেতো অষ্টম শ্ৰেণীলৈ কোনো শিক্ষাৰ্থী অনুত্তীৰ্ণ হৈ থাকিব নোৱাৰে ! এতিয়া সেইসকল ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ অভিভাৱকে যদি দাবী কৰে,যে আমাৰ ল'ৰা-ছোৱালীয়ে মেট্ৰিকত গণিতত ৯০ ৰ ওপৰত পাবই লাগিব, সেয়া সম্ভৱ হ'ব নে ? এয়া মাত্ৰ এটা উদাহৰণহে ৷ কথাটো ব্যক্তিগত আৰু চৰকাৰী উভয় মাধ্যমৰ বিদ্যালয়ৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য ৷
বাস্তৱ ক্ষেত্ৰখন পৃথক,প্ৰত্যাহ্বানেৰে পৰিপূৰ্ণ ৷ সমালোচনা কৰাটো উজু ৷ ব্যৱহাৰিক ক্ষেত্ৰখনলৈ আহি সমস্যাবিলাক চালি-জাৰি চাই সমাধান উলিওৱাটোহে কঠিন ৷ এসপ্তাহ বা এমাহৰ ভিতৰত চমৎকাৰ নঘটে ৷ শিক্ষকসকল পথ প্ৰদৰ্শকহে,ঈশ্বৰ নহয় ৷
অসমৰ প্ৰতাপশালী মন্ত্ৰী এগৰাকীয়ে এবাৰ কেইখনমান বিদ্যালয়ৰ প্ৰধান শিক্ষকসকলক মাতি নি ৰাজহুৱাভাৱে অপমান কৰাৰ দৃশ্য টেলিভিছন চেনেলৰ জৰিয়তে প্ৰচাৰিত হৈছিল ৷ কাৰণ আছিল সেই বিদ্যালয় কেইখনৰ হাইস্কুল শিক্ষান্ত পৰীক্ষাৰ ফলাফল ৷ হয়, শিক্ষা ব্যৱস্থা লাগিলে যেনেকুৱাই নহওঁক, শিক্ষকৰ ওপৰত দোষ জাপি দিয়াটো অতি সহজ ৷ কিন্তু ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ সামগ্ৰিক উন্নয়ন কেৱল শিক্ষকসকলৰ পাঠদানৰ ওপৰতহে নিৰ্ভৰশীল নে ?
চৰকাৰীয়েই হওঁক বা বেচৰকাৰীয়েই হওঁক,এখন বিদ্যালয়ত বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰী থাকে ৷ তেওঁলোক ভিন্ন ভাষাভাষী,তেওঁলোক ভিন্-ভিন্ সামাজিক পৰিৱেশৰ পৰা অহা,তেওঁলোকৰ বুদ্ধিমত্তাও ভিন্-ভিন্ ৷ সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকে ৩০ বা ৪০ মিনিটৰ ক্লাছ এটাত ক্ষন্তেকতে পাৰদৰ্শী কৰি তোলা সম্ভৱ নে ? শিক্ষকে যিমানেই চেষ্টা নকৰক কিয়, কেতিয়াও এটা শ্ৰেণীৰ সকলো ছাত্ৰ-ছাত্ৰীকে সমানে পাৰ্গত কৰি তুলিব নোৱাৰে ৷ নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা কওঁ,Internship ৰ কালছোৱাত কিছুমান এনে ছাত্ৰ-ছাত্ৰী লগ পাইছিলো,যিসকলে অষ্টম-নৱম শ্ৰেণীত পঢ়িও ২০ ৰ পৰা ১লৈ ওলোটাকৈ গণনা কৰিব নোৱাৰে ৷ শিক্ষকে কি কৰিব ? প্ৰচলিত শিক্ষা ব্যৱস্থামতেতো অষ্টম শ্ৰেণীলৈ কোনো শিক্ষাৰ্থী অনুত্তীৰ্ণ হৈ থাকিব নোৱাৰে ! এতিয়া সেইসকল ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ অভিভাৱকে যদি দাবী কৰে,যে আমাৰ ল'ৰা-ছোৱালীয়ে মেট্ৰিকত গণিতত ৯০ ৰ ওপৰত পাবই লাগিব, সেয়া সম্ভৱ হ'ব নে ? এয়া মাত্ৰ এটা উদাহৰণহে ৷ কথাটো ব্যক্তিগত আৰু চৰকাৰী উভয় মাধ্যমৰ বিদ্যালয়ৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য ৷
বাস্তৱ ক্ষেত্ৰখন পৃথক,প্ৰত্যাহ্বানেৰে পৰিপূৰ্ণ ৷ সমালোচনা কৰাটো উজু ৷ ব্যৱহাৰিক ক্ষেত্ৰখনলৈ আহি সমস্যাবিলাক চালি-জাৰি চাই সমাধান উলিওৱাটোহে কঠিন ৷ এসপ্তাহ বা এমাহৰ ভিতৰত চমৎকাৰ নঘটে ৷ শিক্ষকসকল পথ প্ৰদৰ্শকহে,ঈশ্বৰ নহয় ৷
No comments:
Post a Comment